Yazın gelişi ile birlikte güneş ışınları deri üzerinde olumsuz etkiler yaratabiliyor. “Doğrudan güneş altında kalmamak, koruyucular kullanmak, basit ve ileride oluşabilecek cilt kanserlerinizi önlemede yararlı uygulamalardır” diyen Dermatolog Dr. Yasemin Fatih Amato, risk oluşturabilecek benleri sıralayarak, cilt kanserinden nasıl korunacağımız konusunda da önemli bilgileri bizlerle paylaştı.
Yazın gelişi ile birlikte nerdeyse 100 insanın 99’unda bulunan benlerin kanserli bir hal alma olasılığı artar çünkü cilt kanserleri ozon tabakasının delinmesinden sonra patlama yapmıştır. Her ben kansere yol açmaz. Dermatologlar en çok Malign Melanom denen cilt kanserinden korkarlar. Her geçen gün bu kanser türüne yakalanan insanların artışı, ozon tabakasının delinmesi ve aşırı güneşlenmeden kaynaklıdır.
Melanom (Ben)
Cildimizde bulunan melanosit adı verilen ve cildimize rengini veren hücrelerin adıdır. Tıbbi dilde melanomun halk arasındaki adı “ben”dir. Ben olarak adlandırılan yapılar genellikle yaşamın bir noktasında oluşur ve bundan sonra üreme eğilimi taşımazlar, bu sebepten iyi huylu olarak adlandırılırlar.
Hangi benler risk altındadır?
— Bir benin çapı 6mm’den küçükse kansere yakalanma riski düşüktür.
— Beniniz tek renge sahipse bir sorun yoktur. Ama birçok renk içeriyorsa açık kahverengiden siyaha dönen bir renkse risklidir.
— Düzgün ve geometrik sınırlara sahipse risk oranı düşüktür. Aksine kenarları düzgün olmayıp pürüzlüyse sorunludur.
— Simetri özelliği olanlar risksiz grupta yer alırken, asimetrikler en büyük risk grubundadır.
Bu 4 özellikten hepsi sizde bulunuyorsa cilt kanseri riskiyle karşı karşıyasınız demektir. Bu özelliklere vereceğiniz cevaplara göre dermatologlar risk oranını ortaya çıkartırlar. Saptama da dermatoskop cihazı ile yapılır. Her rahatsızlıkta olduğu gibi erken teşhis %80 hastaları korur. Erkeklerde sırtta, kadınlarda bacaktaki benler en riskli grupta yer alırlar.
Malign Melanoma (Cilt kanseri)
En az görülen ama en çok ölüme sebep olan cilt kanseri türüdür. Yapılan araştırmalarda görülmüştür ki kadınlarda erkeklerden daha sık rastlanır. Nerdeyse tüm dünyada 200.000 kişi bu hastalığa yakalanmaktadır. Bu rahatsızlık bol güneşli yerlerde yaşayan ve açık tenli insanlarda görülür. Dünya sağlık örgütünün raporuna göre her yıl 60.000 kişi bu hastalıktan hayatını kaybetmektedir.
Benlerimizi cilt kanserinden nasıl koruyabiliriz?
— Güneşten korunmak için uygun kıyafetler giyiniz.
— Güneşin etkisini en az hissettirdiği saatlerde dışarı çıkmaya çalışınız.
— Çocuğunuzu kumsalda oynatırken tişörtünü çıkarmayın, benlerini sürekli kontrol ediniz.
— Yüksek riskli benlerinizi tıbbi müdahale ile aldırınız.
— Melanom rahatsızlığı dışında geçmeyen yara ya da dudağınızda geçmeyen kabuklanma varsa bir doktora başvurmalısınız.
Tedavi şekilleri Cilt kanserlerini belirlemenin yolu kitleden parça alıp onu mikroskop altında incelemektir. Kanserin şekli, türü ve evresine göre uygulanabilecek tedavi şekilleri çeşitlidir. İlk uygulanacak yöntem, cerrahi müdahale ile çıkartılan dokunun yerine vücudun sağlam yerinden alınıp yeni dokunun konmasıdır. Eğer kanserli doku çıkarılamayacak boyutta ise radyoterapi ve kemoterapi yapılır.
Vücudunu iyi tanıyan bireyler özellikle benlerini yakından takip ederler. Böyle durumda büyüme veya renk değişimine göre doktora görünürler. Erken teşhis ile tedavi kısa ve kesin çözüme kavuşur.