Leke tedavileri son yıllarda değişen ve ilerleyen teknoloji sayesinde daha kolay olmaya başladı. Yine de insanların özellikle tedavi sonrası bizler tarafından söylenen önerileri dikkate almamaları nedeniyle aynı sorunu belirli bir süre sonunda yaşadıklarını görüyoruz. Özellikle ozon tabakasının yırtılması sonucunda dünya üzerine doğrudan düşen zararlı güneş ışınlarının artması lekelerin insanlarda görülme sıklığını artırmıştır. Bu yüzden bize her yıl daha fazla kişi leke şikayeti nedeniyle başvuruyor. Bu hastaların bir kısmı daha önce tedavisini yaptığımız hastalarken diğer bir kısmı yenilerden oluşuyor. Özellikle daha önce leke tedavisi uyguladığımız hastaların birtakım sebebler nedeniyle tekrar oluşan lekelerini ortadan kaldırmamızı istiyorlar. Yine ilk defa leke ile karşılaşan hastalar panikle bize gelip nedenlerini arıyorlar. Lekelerin oluşmasının nedenlerini sayacağız ama öncelikle leke kavramına değinmek gerekir.
Doğum lekeleri
Lekeler içerisinde öyle bir kategori var ki, her hamilelik sırasında hastalarımızda kendini tekrarlar. Özellikle doğum kontrol hapları ve hamilelik sırasında oluşan bu lekeler hormonsal değişimlerin melanin pigmentinin aşırı üretilmesine sebep olur. Bu artış özellikle güneş ile doğrudan temas içerisindeki yanak, alın ve çene gibi yerlerde büyük lekelerin oluşmasına ve her hamilelik sırasında tekrarlamasına neden olur.
İlaçların yan etkisiyle oluşan lekeler
Sık kullanılması zorunlu ağızdan alınan bazı ilaçlar ve bölgesel sürülen bazı kimyasallar nedeniyle vücut üzerinde lekeler meydana gelebilir. Sistematik ilaç alınıyorsa eğer ağız veya iğne yoluyla vücudunuzun her bölgesinde görülebilir. Bölgesel ilaç alımlarında, krem, losyon, sprey ve damla gibi bu durumlarda bölgesel kızarıklıklar, yanıklar ve lekeler oluşabilir.
Klasik güneş lekeleri
Özellikle güneşe doğrudan ve sıkça maruz kalan kişilerde oluşan bu durum aslında cildimizin kendini korumak amacıyla kalınlaşması ve fazla melanin pigmenti üretmesinden kaynaklanır. Bu artış ile belirli bölgelerde leke şekli ortaya çıkar.
Çiller
Yanak, alın ve çene bölgesinde daha sık gördüğümüz bu lekeler açık veya daha koyu renkli olabilirler. Genelde ilkbahar ile başlayıp, yazın en fazla seviyesine çıkan bu lekeler, kış ile sönerler.
Lentigo
Güneş nedeniyle ortaya çıkan şekline solar lentigo denirken, ilerleyen yaşlarda yaşa bağlı olarak karşılaşılanlarına senil lentigo denir. Boyutları 2-20 cm aralığında olan bu açık kahverengi ile siyak renkli lekeler sistematik bazı hastalıklarla birlikte görülürler. Yaşlılarda her iki tipi de aynı anda görülebilir. Bu durumda lekeleri almak hastayı gençleştirir.
Lekelerin nedenleri ve çözümleri
– Hamile kadınlarda doğum kontrol ilaçları, hormonlu sipiraller, adet geciktiricileri leke yapabilmektedir. Bu yüzden anne adayları daha dikkatli olmak zorundadır. Halk arasında hamilelik maskesi denilen ve yüzü kaplayan bu kahverengi lekeler, aslında doğum sonrası depresyonlarından biridir. Bu tarz lekelerin ortadan kaldırılması için uzun tedavi seansları gerekir.
– Yazın kullanmak zorunda kaldığınız tüm ilaçların prospektüslerini okuyunuz. Çünkü birçok ilaç ışık duyarlılığı nedeniyle lekelenmeyi artırır. Bu yüzden ilaç duyarlılığına dikkat etmelisiniz.
– Tahriş edici işlemler dediğimiz, sir, ağda, kese, peeling gibi işlemler sonrası güneşlenmeyin. Çünkü lekelenmeleriniz güneş nedeniyle doğrudan artar.
– İçerisinde alkol bulunan parfüm, tonik ve kolonya lekelenmeyi artırır. Yazın parfümünüzü doğrudan derinize değil saçlarınıza sıkın. Dikkat edin birçok kadın ve erkekte lekeler parfüm sürülen boyun ve etrafında görülür.
– Mor olan gözaltları güneş koruyucusu ve gözlük kullanılmazsa eğer var olan şikayetleri artacaktır.
– Su sporları ile uğraşanlar ve denizde aşırı kalanlar lekelenme konusunda en büyük risk grubundadırlar. Aynı zamanda bu gruba dağcı ve doğa yürüyüşlerini sevenleri de katabiliriz.
– Sık araç kullanan kişilerin elleri lekelenir, bu kişiler koruyucu kullanmalıdır.
– Esmer tenli kişilerin lekelenmesi sarışınlara göre daha fazladır. Ve tedavileri zor, uzun bir süreç alır. Esmer olmak güneş yanığı olunmasını engeller ama leke tedavisi için dezavantajdır.
Unutmayın, artan leke şikayetleri ile cilt kanserlerinde son yıllarda artış vardır. Bunun nedeni aşırı ve bilinçsiz güneşlenmedir. Bu tarz leke tedavileri için uzman kişilerden yardım almalısınız. Bilinçsiz müdahaleler lekeleri iyileştirmediği gibi artmasına da neden olabilir. En son çare olarak uyguladığımız lazer tedavilerini ancak krem ve peeling uygulamalarının cevap vermediği durumlarda öneriyoruz.
Güneşli günlerin arttığı aylardayız burada özellikle lekelenmeye müsait ya da lekelenme sorunları yaşayan kişiler kesinlikle koruyucular kullanmalı, lekeler küçükken dermatologlardan destek almalıdır.