Yoğun bir kış yaşıyoruz bu yıl. Aslında yazdan belliydi, kışın sert ve sorunlu geçeceği. Sistemin doğru ve yerinde gidebilmesi için kışın kış gibi, yazın da yaz gibi geçmesi gerekiyor. Kış şartlarının olağandan ağır geçmesi, bazı rahatsızlıkların da artmasına neden oluyor. Özellikle hava ne kadar sert geçerse cilt ve vücudumuzdaki sorunlar da aynı oranda artıyor. Kimi zaman yüz yüze karşılaştığımızda, kimi zamanda internet ve telefonla havanın soğukluğuna bağlı olarak “Egzama”nın arttığını söylüyorsunuz ve çözüm yollarını soruyorsunuz. Bu yazıyla aklınızda oluşan sorulara cevap vermeye çalışacağım.
Egzama nedir?
Önce egzamanın ne olduğunu söyleyerek bu işe başlayalım. Egzama, derinin iltihaplanması (tahriş olması) olayıdır. Genellikle kaşıntılı, belirgin derecede tahrişin olduğu bir süreçtir. Zaten Yunanca kökenine baktığımızda “kaynamak” anlamına geldiğini görürüz. Nedeni tam olarak belli olmamak ile birlikte genelde bağışıklık sisteminin tahriş edici maddeye karşı anormal tepkisidir; kızarıklık, kaşıntı ve çatlağa neden olur. Kesinlikle bulaşıcı bir hastalık değildir. Kesin çözümü olmamakla birlikte, vücuda zararı olan tahriş edici maddeden uzaklaşıldığında tedavi süreci başlamış oluyor ve aynı maddeyle temasa kadar bir problem yaşanmıyor.
Belirtileri kişiden kişiye değişse de ciltte bir sürü kaşıntılı ve kızarık lekelerin ortaya çıkmasıyla başlayan bir sürece sahip. Yüz, boyun, dirsek, topuğun iç kısmında oluşuyor. Bazen de su toplayabilir. Kronikleşme halinde ciltte kalınlaşmadan kaynaklı kabarık ve çatlakların oluşmasına sebep oluyor.
Soğuk hava ile problemler artıyor
Derimizin kendi nem ve yağ oranı vardır. Eğer bu oran dengeliyse deri kendini bir çok çevresel faktörden rahatlıkla korur. Ama giderek artan alerjen çevresel faktörler bu dengeyi bozar. Bunların içinde değişik temizleme malzemelerini, kozmetikleri, kimyasal atıkları, boyaları, şampuanları, saç ve bakım kozmetiklerini, ilaçları sayabiliriz. Hatta işi biraz daha ileriye götürerek yaklaşık 2800 maddenin egzemaya neden olabildiğini söyleyebiliriz. Bu maddelerin cildin sihirli dengesini bozmasıyla alerjik döküntüler artar. Kış ile soğuyan hava nedeniyle cilt kurur ve hastanın buna bağlı olarak şikayetleri artar.
Özellikle alerjik ürünlerin sayısı günden güne artıyor, böyle olunca dünya genelinde egzama hasta sayıs ıda aynı oranda artıyor. Dış etkenlerin dışında psikolojik problemlerde egzamayı tetikler. Daha önce yaşanılan sorunlar tekrar nüksedebilir.
Önlem olarak neler yapabilirsiniz?
- Yıkama alışkanlıklarınızı gözden geçirerek işe başlayabilirsiniz. Hafif sabunları, duş jelleri ve şampuanları seçebilirsiniz. (Ph 5.5 veya nötr olanlar tercih edilmeli)
- Banyoda aşırı sıcak sudan kaçınmalısınız.
- Banyodan sonra uygun nemlendiricileri sürmelisiniz.
- Ellerinizi daha az yıkamalı, yüzme ve çok sık yapılan temizliği azaltmalısınız. Eğer yapamıyorsanız gün içinde tekrar tekrar el nemlendiricisi kullanarak nem kaybını önlemelisiniz.
- Giyisi seçimi önemlidir. Özellikle yünlü ve plastik içeren ürünler alerjiye neden olabilir. İç çamaşır ve çoraplardaki lastiklerde görünmez alerji kaynaklarındandır.
- Çok sık rahatsızlanan, alerjik yapıya sahip kişiler mesleklerini doğru seçmelidir. Bazı meslek grupları ev hanımları, kuaförleri, inşaat ve temizlik sektöründe çalışanları riskli meslekler içerisinde sayabiliriz.
- Nikel maddeden yapılmış saat, takı, kemer ve küpe gibi araçlar alerji yapmaya müsaittir.
- Çevresel şartları kendinize göre düzenleyebilirsiniz. Yün halı, toz tutan eşyalar gibi ürünleri kullanmayabilirsiniz. Hatta sizin için en iyisi çok fazla eşya olmayan evdir.
- Yaşam alanınız olan odanın nem ve sıcaklık oranını iyi ayarlamalısınız. Çok sıcak, nemsiz veya çok soğuk ortamlar şikayetlerinizi artıracaktır.
- Hobileriniz varsa onları gözden geçirmeniz yararınıza olacaktır. Boya, seramik ve bahçe düzenlemesi sizi alerji yapıyor olabilir.
Tedavi sürecinde neler yapılabilir?
Tedaviden daha önemlisi egzamayı engellemektir. Alerjiye sebep olan neyse saptanmalı ve uzak durulmalıdır. Cilt nemlendirilmeli ve onun da en uygun zamanı duştan sonra 3 dakika zarfındadır.Kaşıntıya sıcak kompres iyi gelecektir. Bu çözümlerde işe yaramazsa tedavi sürecini hızlandırmak adına tıbbi tedaviye başlanmalıdır. İlaç tedavisi (Antihistamin, duruma göre antibiyotik, kortizonlar, ışın tedavisi) yapılabilir. Uzun süren egzemalar deride kalınlaşma ve renk değişikliklerine sebep olabilir.
Egzamanın en sevdiği aylar içindeyiz. Alerjinize sebep olacak ürünlerden korunmaya devam ederken kışın çetin şartlarından da korunmalısınız.
Çünkü şimdi zaman egzamanızı hortlatma zamanı…
Sıcak ve umudu bol bir hafta geçirmeniz dileğiyle…