Güzellik ile ilgili o kadar çok yazı yazıyoruz ki bazen okuyucularımız haklı olarak sağlık konusunu atladığımızı düşünüyor. Son günlerde özellikle kozmetik ürünlerde sıkça kullanılan “Paraben” maddesi hakkında yine tartışmalar başladı.
İngiltere’de yapılan araştırmada “Paraben” maddesinin kansere yol açabileceği tespit edilmiş. Koruyucu maddeler ile ilgili tartışma ve araştırmalar yıllardır yapılıyor. Net bir sonuca varılamadı ama her yazımızın bir köşesinde belirttiğimiz gibi her şeyin çok kullanılanı zararlıdır. Bu nedenle bu haftaki yazımızda “Paraben” maddesine değineceğiz.
Paraben nedir?
Paraben, ilaç ve kozmetik sektöründe kullanılan koruyucu bir kimyasal maddedir. Paraben içeriğini belirleyen bileşik ve tuzlar, özellikle anti bakteriyel, ürünleri koruyucu özellikleri nedeniyle kullanılır. Şampuan, saç kremi, nemlendirici krem, tonik, deodorant, parfüm, tıraş jeli, bronzlaşma kremi, makyaj malzemeleri, güneş koruyucusu ve diş macununda bulunur.
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu, “Paraben” ile ilgili ne demişti?
Ülkemizde üretilen, ithalatı yapılan sağlık ürünlerini denetleyen “Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu” geçen sene Avrupa’da tekrar gündeme gelen “Paraben” konusuyla ilgili 26 Mayıs 2011 yılında bir açıklama yapmıştı. Bu açıklamaya göre paraben; ilaçlarda ve kozmetik ürünlerde antimikrobik etkileri nedeniyle 1924’ten beri tüm dünyada, koruyucu amaçlı ve çok düşük dozlarda yardımcı madde olarak yaygın bir şekilde kullanılan bir madde olarak tanımlanmıştı ve kimyasal yapılarına göre metil, probil ve bütil gibi türevlerinin olduğu vurgulanmıştı.
Parebenlerin insan vücuduna girdiklerinde östrojen hormonu benzeri etkileri göstermesine dem vurularak, özellikle sayısal anlamda östrojenin binde biriyle, 10 milyonda biri kadar etkisinin olduğunun altı çizilmişti. Özellikle ilaç ve kozmetikte kullanılan “Metil Paraben”in östrojene etkisininde 2 milyon 500 binde biri olduğu söylenmişti. Bu durumda ilaç ve kozmetikte bulunan miktarıyla (östrojene uzun dönemde yüksek doza maruz kalmaya bağlı yan etkileri de dahil) östrojenik etki göstermediği kabul edilebileceği belirtilmişti. Bu durumdan yola çıkarak kurul elindeki verilere dayanarak kanserojenik ve endokrin bozucu etki göstermesini beklemediklerini açıklamıştı. Diğer üzerinde durdukları konu ilaç ve özellikle kozmetikte kullanılan bu koruyucu maddelerin çok hızlı bir şekilde vücut içinde parçalanarak idrar ile atılmasıdır.
Tekrar en başa dönersek, Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu’nun yaklaşık 7 ay önce yaptığı bu açıklamanın sonunda gelişmelerin yakınen takip edildiği ve kamuoyuna değişiklik olduğunda duyurulacağı ilan edilmişti. Bu açıklamaları da baz alarak “Parabenler” ile ilgili söylenilecek şudur ki; cildimizin durumuna ve alerjik yapısına göre alacağımız ürünleri belirlemeliyiz.
Özellikle piyasada “Organik” adı altında içeriğinde “Paraben” olmayan ürünlerde satılmaktadır. Aynı şekilde aşırı yapılan makyaj içeriği ne olursa olsun cildimizde sorun yaratacaktır. Akşam yatmadan önce kesinlikle yüz temizliğimiz yapılmalı ve markalı ürünler tercih edilmelidir. Ucuz ürünlere değinmeden önce kozmetik ürünleri kullanırken bazı şeylere dikkat etmeliyiz.
Neler yapabiliriz?
Gerek kozmetik ürünlerin üzerindeki açıklamalardan gerekse “Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu”nun açıklamalarıyla, cildimizde kullandığımız kozmetik ürünlerinin içindeki her türlü kimyasalın dokularımıza geçebildiğini artık biliyoruz. Bu nedenle uzun süre kullanımda size zarar verebileceğini düşündüğünüz, risk taşıyan her türlü kişisel bakım ürününü az kullanmanızı öneririz. Daha sonra size göre doğallık oranının yüksek olduğuna inandığınız ürünleri tercih etmelisiniz. Yüksek oranda bitkisel içerikleri olan paraben, propylene glycol, sodium laueth sulfate ve phenoxyethanol gibi kimyasalları içermeyen ürünleri de tercih edebilirsiniz. Yine tartışmaya açılmış “Paraben” tarzı kimyasallara karşı özel sertifika ile üretim yapan kuruluşların önerdiği ammonium lauryl sulfate, sorbic asit ve benzoic asit gibi koruyucu içeriklerin yer aldığı ürünleri kullanabilirsiniz.
Paraben içeren ürünleri nasıl anlayacaksınız?
- Aldığınız kozmetik ürünlerinin üzerinde yer alan etiketleri dikkatlice okuyunuz. Eczane ve satış noktalarından alacağınız ürünlerin içinde hangi kimyasalların yer aldığı açıkça yazılmıştır. Kullanılan koruyucu maddeler dahil hepsinin oranları belirtilmiştir.
- Bazı kozmetik ürünlerde organik maddeler kullanılıyor, onları tercih edebilirsiniz. Yine bazı ürünlerin içinde “Koruyucu madde bulunmaz” uyarısı yer alır. Cildiniz ve alerjik durumunuza bağlı olarak tercih edebilirsiniz. Paraben ile ilgili artan araştırmalar sonucu bazı ürünlerin üzerine artık “Koruyucu madde içermez” ya da “No Paraben” yazılıyor.
Fiyat yüzünden tercih edilen ucuz kozmetikler
Sadece kozmetik ürünlerde değil, her ucuz olan üründe aslında aynı şüphe aklımızda olmalıdır. Direk sağlığımızı ilgilendiren vücudumuza tesir edebilecek ucuz yollu ürünlere zihnimizde soru işaretleri olarak yaklaşmalıyız.
Ucuz olan kozmetik ürünlerinin nasıl üretilebileceğini düşünelim…
- Sağlıksız üretim ortamında
- Kalitesiz hammadde ile
- Sağlıksız katkı maddeleriyle
Vücudumuza temas eden kozmetik ürünün içindeki maddeler vücudumuz tarafından emilir. Bu yüzden son zamanlarda artan alerjik hastalıklar, cilt sorunları hatta kanser vakalarının en önemli sebeplerinden biri de budur. Ekonomik nedenler sonrası kısılan bütçeler ilk başta gözle görünmeyen sorunlar yaratırken devamında çözümü zor sorunların yaşanmasına neden oluyor.
Paraben yani koruyucu maddeler sadece ülkemizde değil tüm dünyada tartışılmaya devam ediyor. Bazı araştırmalar zararlı olduğunu söylerken bazıları problem yaratmayacağını söylüyor. Burada sorun da biziz, çözüm de… Çünkü aldığımız kozmetik ürünlerinin üzerindeki etiketleri okursak cildimize, vücudumuza uygun olanları seçebilirsek, doğru bir kullanımla ürünleri tüketirsek yine aynı şekilde yatmadan önce gerekli temizlikleri yaparsak sorunlar miniminize edilecektir…
Vücudunuzdan duruluk, yüzünüzden tebessüm, hayatınızdan sevgi eksik olmasın.